-
1 довести до отчаяния
хъуырмæ скæнын, фыдранмæ æртæрын -
2 пристать с ножом к горлу
хъуырмæ скæнын, баййарын -
3 вывести из себя
-
4 вывести из терпения
-
5 надоесть
совер. хъуырмæ скæнын, зæрдæ сцъæх кæнын, бахъор кæнын, сфæлмæцын кæнынон мне надоел – мæ зæрдæ дзы сцъæх ис, мæ хъуырмæ мæ скодта, нал дзы фæразын
мне надоело сидеть дома – хæдзары бадынæй сфæлмæцыдтæн
-
6 донимать
-
7 волновать
несовер.1. фæлхъæзын кæнын, фæйлауын, уылæнтæ кæнын, змæнтын2. (тревожить) знæт кæнын, зæрдæзнæт кæнын, хъуырмæ кæнын, мæты æфтауын -
8 взволновать
совер.1. сфæлхъæзын кæнын, сфæйлауын, сызнæт кæнын2. перен. зæрдæзнæт скæнын, хъуырмæ скæнын, мæт бафтауын -
9 волноваться
несовер.1. фæлхъæзын, фæйлауын, змæлынморе волнуется – фурд фæлхъæзы
2. (тревожиться) знæт кæнын, тыхсын, хъуырмæ кæнын, мæт кæнын -
10 надоедать
несовер. хъуырмæ кæнын, зæрдæцъæх кæнын, хъор кæнын, фæлмæцын кæнынсм. надоесть -
11 изводить
-
12 измучить
совер. хъуырмæ скæнын, хъизæмарæй амарын, сфæлмæцын кæнын, удæй схъазын, удхарæй амарын, хурхæй амарын, бадомын -
13 выходить из себя
мæстæй хъуырмæ кæнын, масты фæдыл цæуын, смæсты уын -
14 выходить из терпения
мæстæй хъуырмæ кæнын, масты фæдыл цæуын -
15 досадить
-
16 досаждать
несовер. хъуырмæ кæнынсм. досадить -
17 утопать
несовер.1. (тонуть) донласт кæнын, дæлдон кæнын2. перен. аныгъуылын, хъуырмæ уынутопать в роскоши – хæпполдзинады аныгъуылын
-
18 по
а) обычно передается местн.-внешн. п. на -ылпо дороге – фæндагыл
по свету – дунейыл
по реке – дон-дон
2. (согласно, сообразно)а) гæсгæ (послелог)по приказу – бардзырдмæ гæсгæ
по желанию – фæндонмæ гæсгæ
б) передается отлож. п. на -æйстарший по возрасту – азтæй хистæр
по болезни – рынчыны руаджы
по недосмотру – зæфцы фыдæй
4. (до) передается направ. п. на -мæпо горло – хъуырмæ
по два – дыгай, дыгæйттæ
по три – æртыгай, æртыгæйттæ
по зернышку – нæмыггай
6. (на вопрос как?) передается упод. п. на -аупо-русски – уырыссагау
по-братски – æфсымæрау
7. фæйнæвспахать по гектару – фæйнæ гектары бахуым кæнын
8. (посредством) передается отлож. п. на -æйпо почте – постæй
называть по имени – номæй хонын
См. также в других словарях:
ХЪУЫРМÆ ХÆЦЦÆ КÆНЫН — Маст нал уромын. Гитлер хъавыди Мæскуымæ,... фæлæ схæццæ маст йæ хъуырмæ: фесты йе фсæдтæ бынсаст. (Гафез, Уад.) Нæ маст нæ хъуырмæ схæццæ... Æнæвгъау нæ фæхордтой, æнæвгъау нæ хъыгдардтой рагæй дæр. (Ирон газет, 1906, 2.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
СХЪУЫРÆЙ-ХЪУЫРМÆ УЫН — Хыл кæнын; быцæу кæнын. Цæй куыннæ фæкастаин нæхи лæппутæм! Иугæр лæппутæ жандармтимæ куы схъуырæй хъуырмæ сты, уæд ма мæ цы баурæдтаид – уыцы иу гæпп дын бакодтон. (Букуылты А. Зарæг баззад цæргæйæ.) Сацхереты гуырдзы сæ гуырдзиаг хицæуттимæ… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦАРД КЪАХÆЙ АССОН-АССОН КÆНЫН — Тынг хорз цæрын, алцы фагæй фылдæр уын. Ауызбийы хæдзарвæндаг ницы хъуаг уыдис, сæ цард къахæй ассон ассон кодтой. (Плиты И. Сырх тырыса.) Хицауад æмæ партийы элитæ паддзахы цардæй цардысты. Алцæмæй дæр хъуырмæ, цард къахæй ассон ассон кодтой.… … Фразеологический словарь иронского диалекта
КЪÆХТЫ БЫНÆЙ НЫУУЛÆФЫН — Истæуыл мæсты кæнын, сагъæс кæнын, тыхсын. Музыкант сæргуыбырæй микрофоны цурмæ бацыд, адæмыл йе нкъард цæстæнгас ахаста, йæ къæхты бынæй ныуулæфыд æмæ йæ кæуын йæ хъуырмæ кæмæн схæццæ вæййы, ахæм адæймаджы æрхæндæг хъæлæсæй загъта... (МД. 1986.… … Фразеологический словарь иронского диалекта
